V? tr� qu? ??o v� th? t?c ph?i h?p qu? ??o v? tinh ??a t?nh

V? tinh ??a t?nh l� v? tinh c� v? tr� c? ??nh so v?i tr�i ??t n?m tr�n m?t ph?ng x�ch ??o. ?? c� ???c m?t v? tinh ??a t?nh c?n c� ba ?i?u ki?n: V? tinh ph?i quay t? ?�ng sang T�y v?i v?n t?c b?ng v?n t?c quay c?a tr�i ??t xung quanh tr?c c?a n�; Qu? ??o ph?i l� h�nh tr�n; ?? nghi�ng c?a qu? ??o (so v?i m?t ph?ng x�ch ??o) v? tinh ph?i b?ng 0. Ch? c� duy nh?t m?t qu? ??o ??a t?nh c�ch tr�i ??t kho?ng 40000 km l� ?�p ?ng ???c c�c ?i?u ki?n n�y v� th? qu? ??o ??a t?nh l� ngu?n t�i nguy�n t? nhi�n qu� hi?m v� vi?c s? d?ng n� ph?i tu�n theo c�c ?i?u kho?n, hi?p ??c ???c qu?c t? c�ng nh?n.



1. V? tr� qu? ??o v� v? tinh ?gi?y?

M?t qu?c gia mu?n c� quy?n ???c s? d?ng m?t v? tr� qu? ??o ??a t?nh (t?i m?t ?i?m tr�n cung tr�n 360⁰) th� qu?c gia ?� ph?i th?c hi?n m?t lo?t c�c th? t?c ph?c t?p do ITU quy ??nh, ?� l� vi?c n?p h? s? ??ng k� v? tr� qu? ??o.

Th?c t?, n?u tr�ng v�ng ph? v� b?ng t?n th� kho?ng c�ch t?i thi?u ?? hai v? tinh ho?t ??ng kh�ng g�y nhi?u cho nhau l� 2⁰. Nh? v?y, ch? c� th? c� t?i ?a 180 v? tinh ??a t?nh (v?i vi?c ph�n c�ch b?ng t?n v� v�ng ph? th� s? l??ng v? tinh ??a t?nh s? nhi?u h?n) cho to�n b? c�c nh� khai th�c v? tinh th�ng tin ??a t?nh. ?i?u ?� cho th?y v? tr� tr� qu? ??o l� t�i nguy�n r?t qu�. B?i th? c�c qu?c gia gi?u m?nh ??ng k� r?t nhi?u b? h? s? (filing) ?? chi?m v? tr� qu? ??o. V?i ti?m l?c t�i ch�nh c?a m�nh m?t s? n??c nh? Nga, M?, Ph�p, Trung qu?c, Anh,... c� th? ??ng k� h�ng tr?m b? h? s? ??ng k� v? tr� qu? ??o cho h? th?ng th�ng tin v? tinh. Ch? m?t ph?n nh? c�c v? tr� c?a c�c b? h? s? n�y ???c c�c n??c s? d?ng, c�c v? tr� kh�c kh�ng c� v? tinh ho?c kh�ng c� � ??nh ph�ng v? tinh nh?ng v?n ???c ??ng k� ?? chi?m ch? ?� ???c g?i l� nh?ng v? tinh ?gi?y?. Th?c t? c� nh?ng n??c ?� ki?m ???c l?i nhu?n t? vi?c ch? kinh doanh c�c v? tinh ?gi?y? m� th?c t? h? kh�ng h? c� h? th?ng v? tinh th?c t? n�o. Vi?c ??ng k� nhi?u b? h? s? s? r?t thu?n l?i v�: th? nh?t l� c� nhi?u c? h?i l?a ch?n c�c v? tr� qu? ??o t?t nh?t ?? ph�ng v? tinh th?t; th? hai l� t?o ra nhi?u ?i?u ki?n g�y s?c �p cho ??i ph??ng c?ng nh? c�c c? h?i trao ??i, m?c c? trong c�c cu?c ?�m ph�n ph?i h?p v? tinh song ph??ng.

2. Th? t?c ph?i h?p qu? ??o v? tinh ??a t?nh

Tr??c khi m?t n??c ho?c m?t nh�m n??c ph�ng v? tinh l�n v? tr� qu? ??o ??a t?nh c?n ph?i th?c hi?n ??ng k� qu? ??o v� ph?i h?p t?n s? qu?c t? g?m nhi?u th? t?c ph?c t?p li�n quan ??n c�c quy ??nh qu?c t? ???c ITU quy ??nh trong quy?n th? Nh?t c?a Th? l? v� tuy?n (Radio Regulation) c?ng nh? c�c khuy?n ngh? v� c�c ph? l?c li�n quan. Chu?n b? d? �n ph�ng v? tinh ??u ti�n v�o v? tr� 132⁰ ?�ng, Vi?t Nam ?� th?c hi?n c�c th? t?c ??ng k� v? tr� qu? ??o v� ph?i h?p t?n s? t? n?m 1997.   

C�c ?i?u lu?t �p d?ng cho vi?c s? d?ng t?n s? v� qu? ??o v? tinh ???c ITU qu?c t? qui ??nh

C�c ?i?u lu?t n�y x�c ??nh quy?n v� ngh?a v? c?a c�c c? quan qu?n l� (CQQL) trong vi?c qu?n l� qu? ??o, ph? t?n v� cung c?p c�c ph??ng ti?n ?? ??t ???c m�i tr??ng th�ng tin v� tuy?n kh�ng c� nhi?u, ???c H?i ngh? th�ng tin V� tuy?n th? gi?i ?? ra d?a tr�n hai nguy�n t?c ch�nh l�: s? d?ng hi?u qu? v� truy c?p c�ng b?ng. ?? c�c nguy�n t?c n�y c� hi?u l?c, hai k? thu?t ch�nh cho vi?c chia s? qu? ??o v� ph? t?n ?� ???c ph�t tri?n v� th?c hi?n:

- C�c th? t?c quy ho?ch ?u ti�n (cho b?ng t?n quy ho?ch) b?o ??m c�ng b?ng trong vi?c s? d?ng qu? ??o v? tinh/ph? ph? t?n trong t??ng lai bao g?m:

+ Ph�n b? Quy ho?ch ??i v?i d?ch v? v? tinh c? ??nh s? d?ng m?t ph?n b?ng t?n 4/6 v� 10-11/12-13 GHz.

+ Quy ho?ch ??i v?i nghi?p v? v? tinh qu?ng b� trong b?ng t?n

11,7- 12,7 GHz  v� Quy ho?ch cho ???ng l�n trong 14 GHz v� 17 GHz.

- C�c th? t?c ph?i h?p (cho b?ng t?n kh�ng quy ho?ch) v?i m?c ?�ch s? d?ng hi?u qu? qu? ??o/ph? t?n v� m�i tr??ng ho?t ??ng kh�ng c� nhi?u nh?m ?�p ?ng c�c y�u c?u th?c t? bao g?m:

+ C�c m?ng v? tinh ??a t?nh v� c�c m?ng v? tinh phi ??a t?nh trong c�c b?ng t?n c? th?. C�c m?ng n�y tu�n theo th? t?c xu?t b?n tr??c v� c�c th? t?c ph?i h?p li�n quan;

+ C�c m?ng v? tinh phi ??a t?nh kh�c trong ?� ch? y�u c?u th? t?c xu?t b?n tr??c v� th? t?c Th�ng b�o.

C�c th? t?c �p d?ng cho c�c nghi?p v? trong b?ng t?n kh�ng quy ho?ch

V? tinh Vinasat c?a Vi?t Nam ho?t ??ng trong b?ng t?n kh�ng quy ho?ch do v?y ph?i th?c hi?n c�c th? t?c ??ng k� v� ph?i h?p t?n s? thu?c ph?m vi b?ng t?n n�y. H?i ngh? th�ng tin V� tuy?n th? gi?i n?m 1995, 1997 v� n?m 2000 (WRC- 95, WRC- 97 v� WRC- 2000) th?ng nh?t t?t c? c�c th? t?c ph?i h?p v�o trong m?t ?i?u kho?n (?i?u kho?n 9 c?a Th? l? v� tuy?n) nh?m ??n gi?n h�a c�c ?i?u lu?t v� tuy?n ???c g?i l� "Th? t?c th?c hi?n ph?i h?p v?i ho?c nh?n ???c th?a thu?n c?a c�c CQQL kh�c" c� hi?u l?c t? ng�y 1/1/1999. Th? t?c ph?i h?p d?a tr�n nguy�n t?c "??n tr??c - ph?c v? tr??c". C�c m?ng v? tinh ho?c c�c tr?m m?t ??t ???c th?c hi?n ph?i h?p th�nh c�ng s? ???c c�ng nh?n tr�n qu?c t? ??i v?i vi?c s? d?ng t?n s?, qu? ??o v? tinh cho c�c m?ng n�y. C�c ?i?u kho?n quy ??nh th?c hi?n ph?i h?p li�n quan t?i c�c th? t?c c? b?n sau:

- Th? t?c ?Xu?t b?n tr??c? (API ? Advance Public Information)

- Th? t?c ?Ph?i h?p? (Request of Coordination)

- Th? t?c ?Th�ng b�o? (Notification).

                            

a. Th? t?c xu?t b?n tr??c (API)

CQQL c?a m?t n??c ch?u tr�ch nhi?m v? m?ng v? tinh d? ki?n c?a m�nh s? n?p h? s? theo th? t?c n�y t?i ITU theo m?u ???c quy ??nh trong Ph? l?c c?a Th? l? t?n s? v� tuy?n ?i?n (VT?).

H? s? m?ng v? tinh ?� ph?i ???c n?p cho ITU kh�ng s?m h?n 7 n?m v� kh�ng mu?n h?n 2 n?m tr??c ng�y d? ki?n ??a h? th?ng m?ng v? tinh v�o ho?t ??ng. Sau khi nh?n H? s? ??ng k� n�y, ITU trong th?i h?n 3 th�ng s? xu?t b?n v?i m� h? s? l� API/xxxx v� ???c ITU g?i t?i t?t c? c�c CQQL c?a c�c n??c (tr??c ?�y l� c�c b?n gi?y, sau n�y l� ??a DVD).

M?c ?�ch c?a th? t?c xu?t b?n tr??c l� th�ng b�o cho t?t c? c�c CQQL c?a c�c n??c tr�n th? gi?i v? c�c h? th?ng th�ng tin v? tinh m?i v� t?ng quan v? c�c m?ng v? tinh ?� (b?ng t?n, v? tr� qu? ??o, ki?u d?ch v?, v�ng ph? khu v?c s? b?, ?). Th? t?c n�y cung c?p th�ng s? k? thu?t c? b?n nh? ?� CQQL c?a c�c n??c c� th? ?�nh gi� s? b? t�c ??ng c?a m?ng v? tinh d? ki?n ??n c�c h? th?ng m?ng v? tinh ?ang t?n t?i ho?c d? ??nh c?ng nh? c�c tr?m m?t ??t trong b?ng t?n ???c khai b�o, n?u b? ?nh h??ng h? s? th?c hi?n ph?n ??i (y�u c?u th?c hi?n ph?i h?p).

Th? t?c n�y c?ng x�c ??nh n?u b? sung ho?c s?a ??i b?ng t?n ho?c s?a ??i v? tr� qu? ??o l?n h?n 6⁰ th� ph?i n?p l?i h? s?.

Trong giai ?o?n n�y, ITU kh�ng quy ??nh m?c ?u ti�n (?u ti�n x? l� tr??c) cho h? s? c?a c�c CQQL n?p h? s? xu?t b?n tr??c (API).

b. Th? t?c ph?i h?p

Th?c hi?n th? t?c ph?i h?p l� b??c ti?p theo trong chu?i x? l� h? s? c?a ITU. Th?c hi?n th? t?c n�y, CQQL s? g?i b? h? s? ?Y�u c?u ph?i h?p? cho ITU kh�ng s?m h?n 6 th�ng v� kh�ng mu?n h?n 24 th�ng k? t? ng�y ITU nh?n th�ng tin ??y ?? c?a b? h? s? xu?t b?n tr??c (b? h? s? API). B? h? s? ?Y�u c?u ph?i h?p? bao g?m c�c th�ng tin chi ti?t c?a h? th?ng m?ng v? tinh nh? c�c ?n ??nh t?n s?, c�ng xu?t ph�t, nhi?t ?? t?p �m, ?? l?i anten, c�c m?u b?c x?, b?n ?? v�ng ph? v? tinh, ng�y ??a v? tinh v�o ho?t ??ng...

Sau khi ITU nh?n ???c ??y ?? th�ng tin s? xu?t b?n b? h? s? n�y (???c l?u trong ??a DVD g?i cho t?t c? c�c n??c). Trong th?i h?n 4 th�ng sau ?� c�c n??c s? nghi�n c?u m?c ?? ?nh h??ng c?a c�c b? h? s? m?i t?i h? th?ng m?ng v? tinh c?a h?, n?u h? th?ng v? tinh m?i g�y nhi?u th� h? s? g?i y�u c?u ph?i h?p b?ng v?n b?n cho n??c ch?u tr�ch nhi?m ??ng k� m?ng v? tinh m?i (th�ng th??ng s? nh?n ???c tr�n 20 y�u c?u ph?i h?p c?a c�c n??c) k�m theo c�c k?t qu? t�nh to�n cho th?y m?c nhi?u l� kh�ng th? ch?p nh?n ???c. V?n b?n y�u c?u ?� c?ng ???c g?i t?i ITU.

Qu� tr�nh ti?p theo l� m?t ti?n tr�nh ph?c t?p, th?c hi?n m?t lo?t c�c ho?t ??ng ph?i h?p th�ng qua c�c cu?c g?p ph?i h?p song ph??ng gi?a n??c ??ng k� m?ng v? tinh m?i v?i c�c n??c c� y�u c?u ph?i h?p k? tr�n ?? gi?i quy?t c�c v?n ?? v? nhi?u. Qu� tr�nh n�y th? hi?n r?t r� quy?n ?u ti�n n??c n�o ??ng k� m?ng v? tinh tr??c (t�nh theo th?i ?i?m n?p b? h? ?Y�u c?u ph?i h?p?) s? c� quy?n ?u ti�n cao h?n. C�c n??c n?p h? s? sau c� quy?n ?u ti�n th?p h?n s? g?p r?t nhi?u kh� kh?n khi th?c hi?n ph?i h?p v� bu?c ph?i nh?n ???c tho? thu?n c?a c�c n??c ?�. Vi?t Nam c?ng ?� ph?i th?c hi?n r?t nhi?u cu?c g?p ph?i h?p v?i nhi?u n??c nh? Nh?t B?n, H�n Qu?c, Anh, T�nga, Trung Qu?c, Th�i Lan, Nga,... v� nhi?u l?n t? n?m 2000 cho t?i nay.

c. Th? t?c ?Th�ng b�o? v� ghi v�o b?ng t?n s? ch?

Sau khi ??t ???c t?t c? c�c tho? thu?n ph?i h?p qu? ??o/t?n s? v?i t?t c? c�c n??c c� ?y�u c?u ph?i h?p?, n??c ??ng k� m?ng v? tinh m?i ti?p t?c th?c hi?n th? t?c ?Th�ng b�o?. ?? th?c hi?n th? t?c n�y, n??c ??ng k� m?ng v? tinh m?i s? ph?i n?p b? h? s? ?Th�ng b�o? theo m?u do ITU qui ??nh tr�n c? s? b? h? s? ?Y�u c?u ph?i h?p? ? giai ?o?n tr�n v� c�c k?t qu? ph?i h?p ??t ???c. Khi ITU ki?m tra b? h? s? n�y ?�p ?ng t?t c? c�c ti�u chu?n k? thu?t v� ho�n th�nh t?t c? c�c y�u c?u ph?i h?p, ITU s? ghi c�c ?n ??nh t?n s? ??ng k� v�o B?ng t?n s?. Khi ?� qu? ??o v? tinh v� c�c ?n ??nh t?n s? c?a m?ng v? tinh m?i ???c qu?c t? c�ng nh?n v� thu?c v? ch? quy?n c?a n??c ??ng k�.

N?u kh�ng ??t ???c t?t c? c�c tho? thu?n ph?i h?p qu? ??o/t?n s? v?i t?t c? c�c n??c c� ?y�u c?u ph?i h?p?, n??c ??ng k� m?ng v? tinh m?i v?n c� th? th?c hi?n th? t?c ?Th�ng b�o?. Nh?ng khi ?� m?ng v? tinh v� c�c ?n ??nh t?n s? ch? ???c c�ng nh?n t?m th?i v� kh�ng c� quy?n ???c b?o v? c� ngh?a l� khi c� m?t n??c th�ng b�o v?i ITU r?ng m?ng v? tinh m?i g�y nhi?u cho h? th?ng m?ng v? tinh c?a h? th� m?ng v? tinh m?i bu?c ph?i ng?ng ph�t c�c ph�t x? g�y nhi?u ngay l?p t?c.

Ngo�i ra, tr??c th?i ?i?m ??a m?ng v? tinh v�o ho?t ??ng CQQL ??ng k� m?ng v? tinh m?i ph?i n?p b? h? s? th�ng b�o v? t�n nh� s?n xu?t v? tinh, t�n l?a ??y, th?i gian d? ki?n ph�ng v? tinh theo m?u m� ITU qui ??nh. T?t c? c�c th? t?c tr�n ch? ???c th?c hi?n t?i ?a trong th?i h?n 7 n?m k? t? ng�y ITU xu?t b?n b? h? s? xu?t b?n tr??c (API). Ng??c l?i, to�n b? th? t?c ??ng k� m?ng v? tinh m?i b? hu? b? v� ph?i th?c hi?n l?i t? ??u.

3. V? tr� qu? ??o c?a Vi?t Nam

T? khi chu?n b? cho d? �n Vinasat t? n?m 1997 t?i nay, Vi?t Nam ?� ??ng k� 09 v? tr� qu? ??o ??a t?nh bao g?m: 68^oE, 87^oE, 97^oE, 103^oE, 107^oE, 114.5^oE, 122.5^oE, 131^oE v� 132^oE. Tuy nhi�n, v?i vi?c ch?t ch?i c?a v? tr� qu? ??o, th? t?c ph?i h?p qu? ??o/t?n s? qu?c t? ph?c t?p, li�n quan ??n nhi?u n??c v� vi?c gi?i h?n th?i gian t?n t?i c?a b? h? s? ??ng k� t?i ?a l� 07 n?m n�n cho t?i nay Vi?t Nam ch? c�n 04 v? tr� qu? ??o: v? tr� 103^oE, 107^oE, 131^oE v� 132^oE cho b?ng t?n kh�ng qui ho?ch (b?ng t?n ???c s? d?ng ph? bi?n cho v? tinh vi?n th�ng th??ng m?i bao g?m c? Vinasat). Trong ?�, v? tr� 103^oE v� 107^oE c?ng s?p h?t h?n, b?i v?y vi?c c�c chuy�n gia ph?i h?p t?n s? qu? ??o v? tinh c?a C?c T?n s?, B? B?u ch�nh Vi?n th�ng (nay l� B? Th�ng tin v� Truy?n th�ng) v� c?a T?p ?o�n B?u ch�nh Vi?n th�ng (VNPT) ho�n th�nh c? b?n vi?c ph?i h?p t?n s? cho v? tr� 132⁰ ?�ng ?? ph�ng v? tinh Vinasat ho?t ??ng trong b?ng t?n C v� Ku l� m?t th�nh c�ng ?�ng kh�ch l?.

V? tr� qu? ??o ng�y c�ng ch?t ch?i, ng�y c�ng khan hi?m th? hi?n qua s? l??ng v? tinh ?ang ho?t ??ng v� s? l??ng kh?ng l? c�c h? s? ??ng k� v? tr� qu? ??o v?i ITU. Vi?c ph?i h?p ?? c� th? c� v? tr� qu? ??o cho h? th?ng v? tinh m?i l� r?t kh� kh?n, ph?c t?p. ?i?u ?� cho th?y v? tr� qu? ??o 132⁰ ?�ng l� m?t t�i s?n qu� b�u kh�ng ch? ??i v?i doanh nghi?p m� c�n c? v?i qu?c gia.

(ThS. Nguy?n Huy C??ng )

Submit Article :- Digg + Technorati + del.icio.us + Stumbleupon + Reddit + BlinkList + Furl + Yahoo+ Blogmarks + Ekstreme Socializer

|