C�ng ngh?
Kh�c v?i c�c s?n ph?m Web TV hi?n ?ang hi?n h?u tr�n m?ng Internet (nh? Joost), IPTV ???c cung c?p qua m?t m?ng IP do nh� khai th�c m?ng ki?m so�t. ?i?u n�y ??m b?o cho vi?c b?ng th�ng theo y�u c?u lu�n s?n s�ng cho vi?c truy?n d?n c�c d?ch v? IPTV ??u cu?i t?i ??u cu?i (end-to-end) v� do ?� kh�ch h�ng thu ???c c�c ch??ng tr�nh truy?n h�nh v� n?i dung video theo chu?n (standard ? SD) v� ph�n gi?i cao (high-definition ? HD) ? ch?t l??ng ??nh ? c�c thi?t b? truy?n h�nh t?i gia. ?�y l� m?t ti�u ch� quan tr?ng cho c�c nh� cung c?p c�c ch??ng tr�nh truy?n h�nh v� n?i dung video, lu�n ??t gi� tr? l?n nh?t v�o ch?t l??ng n?i dung v� m�n h�nh c?a h?. Ng??c l?i, ch?t l??ng h�nh ?nh v� ?? ph�n gi?i c?a c�c d?ch v? Web-TV ???c xem l� th?p h?n. Do h? tr? IP Multicast, c�c m?ng IP ???c c�c nh� khai th�c m?ng ki?m so�t c?ng ???c t?o n?n t?ng c?n thi?t cho vi?c ph�n ph?i c�c ch??ng tr�nh truy?n h�nh hi?u qu? v� t?n d?ng ngu?n l?c ?? nhi?u kh�ch h�ng c� th? xem ??ng th?i.
B�n c?nh vi?c cung c?p l?p tr�nh TV, Video theo y�u c?u (VoD) l� m?t d?ch v? quan tr?ng nh?t trong chu?i s?n ph?m IPTV. VoD cho ph�p kh�ch h�ng l?a ch?n n?i dung t? m?t ?kho video ?o? t?ng h?p v� ?? xem n?i dung n�y t?c th� m� kh�ng b? tr?. ?i?u n�y tr�nh ???c c�c h?n ch? nh? th?c hi?n m?t chuy?n vi?ng th?m m?t kho video hay ??i t?i m?t th?i gian, v� xem n?i dung ???c th?c hi?n d? d�ng v� th�n thi?n v?i kh�ch h�ng.
H�nh 1. C?u tr�c gi?i ph�p IPTV
H�nh 1 cho th?y c?u tr�c c? b?n c?a m?t gi?i ph�p IPTV. C�c ch??ng tr�nh truy?n h�nh ???c thu ? c�c head end, v� d? qua v? tinh, v� ???c x? l� ?? truy?n d?n IPTV. C�c ch??ng tr�nh ???c ph�n ph?i ??n cho c�c kh�ch h�ng qua vi?c t?o lu?ng Multicast IP qua m?ng l�i IP v� c�c m?ng truy nh?p. M� ho� tr?c tuy?n s? ???c th?c hi?n nh? c� m?t h? th?ng b?o v? n?i dung. Ph? thu?c v�o ch??ng tr�nh ???c l?a ch?n, thi?t b? set-top-box (STB) s? chuy?n sang lu?ng multicast ph� h?p s? d?ng giao th?c qu?n l� nh�m Internet (Internet Group Management Protocol - IGMP).
N?i dung video s? s?n s�ng ? Server VoD v� ???c b?o v? b?ng c�c ph??ng ti?n c?a h? th?ng b?o v? n?i dung. M?t b? phim ???c l?a ch?n s? ???c truy?n t?i qua ??nh lu?ng ??n h??ng IP (IP Unicast Streaming) ??n STB. B?ng c�c ph??ng th?c c?a giao th?c ??nh lu?ng th?i gian th?c (Real Time Streaming Protocol - RSTP), kh�ch h�ng c� th? d?ng phim ho?c tua tr? l?i ho?c chuy?n ti?p gi?ng nh? c�ch v?i ??u ghi video ho?c ??u DVD.
Vi?c truy?n d?n s? ???c t�ch logic t? truy c?p Internet c?a kh�ch h�ng, nh?ng s? d?ng c�ng ???ng d�y truy nh?p. V� d?, c�c k�nh ?o ATM (VC) ho?c c�c LAN ?o Ethernet (VLAN) kh�c nhau s? ???c s? d?ng cho m?c ?�ch n�y. Vi?c t�ch bi?t n�y ??m b?o cho d? li?u IPTV ???c truy?n ?i v?i ch?t l??ng ??m b?o.
D?ch v? v� qu?n l� ng??i s? d?ng (NSD) s? l�m nhi?m v? cung c?p c�c d?ch v? IPTV v� qu?n l� d? li?u kh�ch h�ng. STB th�ng tin v?i h? th?ng n�y ?? nh?n c�c th�ng tin c? th? v? kh�ch h�ng v� c�c d?ch v?, v� ?? ti?n h�nh c�c giao d?ch nh? cho thu� video. C�c m� h�nh kinh doanh kh�c nhau nh? tr? theo l?n xem, thu� theo th?i gian v� thu� bao c�c g�i d?ch v? ??u ???c h? tr?. Kh�ch h�ng c� th? l?a ch?n nhi?u d?ch v? kh�c nhau qua m?t giao di?n NSD thu h�t tr?c ti?p t?i thi?t b? truy?n h�nh.
H? th?ng b?o v? n?i dung s? cho ph�p vi?c m� ho� c�c ch??ng tr�nh truy?n h�nh v� n?i dung VoD. N� c?ng cung c?p kho� c?n thi?t ?? gi?i m� ? STB. ?? bi?t ch?c li?u m?t kh�ch h�ng ???c ph�p v�o n?i dung y�u c?u thu ???c (v� d? li?u kh�ch h�ng c� thu� video) h? th?ng b?o v? n?i dung s? th?c hi?n m?t y�u c?u tr?c ti?p t?i d?ch v? v� h? th?ng qu?n l� NSD.
H? th?ng qu?n l� n?i dung c?ng s? th?c hi?n x? l� n?i dung VoD v� th�ng tin d? li?u ?i k�m. Th�ng tin d? li?u s? cung c?p th�ng tin chi ti?t v? n?i dung, g?m nhan ??, gi�m ??c s?n xu?t, ng�i sao m�n b?c, m� t?, th?i gian phim ???c chi?u v� chi ph�. M?t h??ng d?n ch??ng tr�nh ?i?n t? (EPG) lu�n s?n s�ng cho c�c ch??ng tr�nh truy?n h�nh; n� cung c?p th�ng tin to�n di?n v? c�c ch??ng tr�nh s?n s�ng cho c�c ng�y hay c�c tu?n.
D? li?u video v� audio ???c truy?n t?i ? d?ng n�n. C�c k? thu?t n�n MPEG-2 v� H.264/MPEG-4-AVC ???c s? d?ng c�ng c�ch v?i c�c d?ch v? TV s? kh�c. D? li?u video v� audio ???c m� ho� s? ???c truy?n t?i qua m?ng IP ???c g�i trong lu?ng truy?n t?i MPEG-2. Trong khi truy?n h�nh s? truy?n th�ng qua v? tinh, c�p hay v� tuy?n s? g�i nhi?u ch??ng tr�nh v�o trong m?t lu?ng truy?n t?i MPEG2 duy nh?t, v?i ri�ng IPTV, m?t ch??ng tr�nh ???c g�i trong m?i lu?ng truy?n t?i. K?t qu? l� b?ng th�ng duy nh?t cho ch??ng tr�nh th?c t? ???c l?a ch?n l� ???c c?n ??n cho truy?n t?i.
T?c ?? d? li?u cho ?? ph�n gi?i SD n?m trong kho?ng 3-5Mbit/s v?i n�n MPEG-2, v� v?i H.264 trong kho?ng 2 ? 2.5Mbit/s. T?c ?? d? li?u cho ph�n gi?i HD v?i H.264 n?m trong kho?ng 12 ? 15 Mbit/s.
H�nh 2 cho th?y c�c t?c ?? d? li?u IPTV so v?i b?ng th�ng hi?n c� cho c�c c�ng ngh? truy nh?p DSL kh�c.
H�nh 2. T?c ?? d? li?u IPTV v� c�c c�ng ngh? DSL
H�nh 2 cho th?y c�c t?c ?? d? li?u IPTV so s�nh v?i b?ng th�ng hi?n c� cho c�c c�ng ngh? truy nh?p DSL kh�c nhau.
Nh? H�nh 2 cho th?y, vi?c truy?n t?i n?i dung HD c?n ph?i s? d?ng ADSL+2 hay VDSL2. N?u nhi?u lu?ng d? li?u ???c c?n ??n ??ng th?i, v� d? n?u c� nhi?u ??u thu TV ? gia ?�nh hay c?n ghi l?i ??ng th?i tr�n b? ghi video gia ?�nh, k?t n?i b?ng r?ng ph?i h? tr? k?p th?i c�c t?c ?? d? li?u cao h?n. C�c c�ng ngh? truy nh?p b?ng r?ng ngo�i DSL c?ng c� th? ???c s? d?ng ? c�c m?ng quang th? ??ng (Passive Optical Network ? PON) v� c�c c�ng ngh? v� tuy?n nh? WiMAX.
Vi?c ghi c� th? ho� tr�n m?ng (m?ng d?a tr�n ??u ghi video c� nh�n, nPVR) l� m?t gi?i ph�p kh? thi ?? gi?i ph�ng c�c n�t c? chai ? ???ng d�y truy nh?p, �t nh?t khi ghi c�c ch??ng tr�nh. ?i?u n�y cho ph�p ghi nhi?u ch??ng tr�nh song song ho?c ch?ng l�n nhau cho m?t kh�ch h�ng. N?u nhi?u kh�ch h�ng mu?n ghi ch??ng tr�nh t??ng t?, ch? c?n ch??ng tr�nh ?� ???c l?u tr? v?t l� m?t l?n tr�n m?ng. C�c ch??ng tr�nh ?� ???c ghi sau ?� s? ???c b?t ? c�ch t??ng t? nh? VoD v?i lu?ng ??n h??ng (unicast) IP t? m�y ch? (server) tr�n m?ng ??n STB.
C�c ?ng d?ng kh�c ngo�i TV v� VoD c?ng ???c cung c?p c�ng v?i IPTV. V� d?, c�c kh�ch h�ng c� th? g?i ??n c�c trang Web tr�n m�y truy?n h�nh ??c th? ?i?n t? hay ch?i tr� ch?i. Tuy nhi�n, n�n ch� � ??m b?o r?ng m�n h�nh ?? h?a v� c�c l?a ch?n ch?y ch??ng tr�nh ph?i ???c ?i?u ch?nh cho TV. ?? ph�n gi?i m�n h�nh, c? v� kho?ng c�ch xem kh�c bi?t ?�ng k? so v?i PC v� NSD th??ng s? d?ng m?t ?i?u khi?n t? xa nh? l� m?t thi?t b? ??u v�o. C�c ?ng d?ng t??ng t�c c?ng s? ?�ng m?t vai tr� quan tr?ng trong t??ng lai. C�c v� d? ?i?n h�nh g?m c�c l� phi?u quy?t ??nh trong c�c cu?c thi n?ng khi?u, h?i t? v?i c�c d?ch v? TV di ??ng, k?t h?p v?i c�c d?ch v? truy?n th�ng nh? ch�t v� nh?n tin, t�ch h?p c?a IPTV ? m?ng gia ?�nh, ti?p c?n v?i c�c cung c?p tr�n Internet v� c� nh�n ho� vi?c cung c?p ch??ng tr�nh v� qu?ng c�o.
Th?t th� v? ch?ng ki?n ch??ng tr�nh truy?n h�nh truy?n th?ng s? ph�t tri?n h?n n?a d??i ?nh h??ng c?a IPTV v� nhi?u d?ch v? ?a ph??ng ti?n m?i kh�c ???c cung c?p tr�n Internet.
Ti�u chu?n ho�
C�c gi?i ph�p IPTV s?n c� tr�n th? tr??ng hi?n nay ???c cung c?p nh? l� c�c gi?i ph�p end-to-end. C�c gi?i ph�p m? cho ph�p t�ch h?p c�c th�nh ph?n (v� d? b?o v? n?i dung, STB, server VoD, head end TV) t? c�c nh� s?n xu?t kh�c nhau trong gi?i ph�p t?ng th?, trong khi c�c gi?i ph�p ?�ng b? h?n ch? trong m?t gi?i ph�p. Tuy nhi�n, v?i c�c h? th?ng m? th?i gian v� n? l?c ?�ng k? v?n c?n thi?t ?? t�ch h?p c�c th�nh ph?n kh�c nhau; ?i?u n�y ch? ???c gi?m ?i th�ng qua vi?c s? d?ng c�c giao di?n v� c�c ch?c n?ng ???c ti�u chu?n ho�.
Ti�u chu?n ho� giao di?n m?ng NSD (User Network Interface ? UNI) gi?a STB v� m?ng l� m?t trong nh?ng quan t�m c? th? t? quan ?i?m c?a kh�ch h�ng v� c?ng ?? nh?n ???c s? ch?p nh?n c?a kh�ch h�ng. M?t UNI ???c ti�u chu?n ho� cho ph�p kh�ch h�ng mua m?t STB tr�n th? tr??ng m? v� ?? thay ??i gi?a c�c d?ch v? IPTV c?a c�c nh� cung c?p kh�c nhau m� kh�ng c?n ph?i thay STB.
D? �n DVB [1] l� m?t trong nh?ng t? ch?c ??u ti�n quan t�m t?i ti�u chu?n ho� IPTV. Cu?n s�ch th�ng tin DVB-IPTV ???c xu?t b?n n?m 2005 l� m?t ti�u chu?n k? thu?t c?a ETSI [2] - ??nh ngh?a UNI ? STB cho c�c d?ch v? SD-TV v� VoD. Cu?n s�ch n�y hi?n nay ?� ra phi�n b?n th? 3, ?ng h? vi?c ph�n gi?i HD v� ??nh ngh?a c�c ch?c n?ng b? sung nh? m?t cu?n h??ng d?n n?i dung m? r?ng v� S?a l?i chuy?n ti?p l?p ?ng d?ng (AL-FEC) d�nh ri�ng cho s?a l?i truy?n d?n tr�n ???ng d�y truy nh?p DSL. C�c ch?c n?ng b? sung nh? t?i n?i dung, qu?n l� t? xa STB v� t�ch h?p IPTV trong m?ng gia ?�nh s? ???c ?? c?p trong phi�n b?n ti?p theo. C�c ch?c n?ng m?i nh? t??ng t�c ???c m? r?ng, h?i t? v?i TV di ??ng, t�ch h?p v?i c�c d?ch v? truy?n th�ng v� truy c?p c�c d?ch v? v� n?i dung TV tr�n Internet ?ang ???c xem x�t cho giai ?o?n 2 c?a K? thu?t DVB-IPTV, m?i ch? b?t ??u.
S? quan t�m nhi?u nh?t v? IPTV c?ng s? ???c ph?n �nh b?i s? l??ng l?n c�c u? ban ti�u chu?n ho�, ?� n?m b?t v?n ?? n�y. V�o n?m 2006, Nh�m chuy�n tr�ch IPTV [3] ???c ITU-T th�nh l?p. Nh�m n�y ho?t ??ng cho ??n cu?i n?m nay v? ??nh ngh?a gi?i ph�p IPTV end-to-end. C�c k?t qu? c?a nh�m n�y s? ???c c�c nh�m nghi�n c?u c?a ITU-T xem x�t v?i m?c ti�u l� h??ng t?i C�c khuy?n ngh? c?a ITU-T.
V�o ??u n?m nay, c�c nh� khai th�c m?ng v� s?n xu?t trong l?nh v?c ?i?n t? kh�ch h�ng v� c�ng ngh? truy?n th�ng ?� th�nh l?p Di?n ?�n IPTV m?. M?c ti�u c?a Di?n ?�n n�y l� c? th? m?t gi?i ph�p IPTV bao g?m truy nh?p c�c d?ch v? qua c�c m?ng th? h? ti?p theo ???c c�c nh� khai th�c m?ng qu?n l� c?ng nh? qua Internet m?. Di?n ?�n d? ??nh ??t c�ng vi?c c?a m�nh c? b?n tr�n c�c ti�u chu?n hi?n nay ho?c c�c ti�u chu?n trong ti?n tr�nh ?ang ???c ph�t tri?n nh? DLNA, DVB v� ETSI TISPAN. C�c ti�u chu?n ??u ti�n s? s?n s�ng v�o cu?i n?m nay.
ETSI TISPAN [5] ?ang t�ch h?p IPTV nh? l� m?t ph?n c?a vi?c ??nh ngh?a m?ng th? h? sau (NGN). C�c ti�u chu?n NGN phi�n b?n 2 d? ??nh cu?i n?m nay s? bao g?m vi?c t�ch h?p IPTV trong NGN.
C�c u? ban qu?c gia nh? ATS IFF [6] ? M? v� CCSA [7] ? Trung Qu?c c?ng ?ang quan t�m t?i vi?c ti�u chu?n ho� IPTV, v� c?ng s? c� nh?ng ho?t ??ng li�n quan ? HGI [8], Di?n ?�n DSL [9] v� DLNA [10].
Đăng nhận xét