Hi�?n thi? (no?i ?�?y ?u? la? ky? thu�?t hi�?n thi? tin t??c) la? kh�u cu�?i cu?ng cu?a truy�?n ??a tin t??c. Ky? thu�?t hi�?n thi? ????c s?? du?ng r�?ng ra?i trong th�ng tin, trong ma?y ti?nh, trong ca?c thi�?t bi? ?�? du?ng gia ?i?nh. ?�?n nay, ky? thu�?t hi�?n thi? pha?t tri�?n c? ba?n hi?nh tha?nh 2 nha?nh l??n:
- Hi�?n thi? tr??c ti�?p
- Hi�?n thi? ro?i hi?nh (chi�?u hi?nh)
Hi�?n thi? ro?i hi?nh la?i chia tha?nh 2 loa?i: loa?i ro?i m??t tr???c va? ro?i m??t sau.
Trong loa?i ro?i m??t tr???c, thi? kha?n gia? va? thi�?t bi? ro?i hi?nh a?nh cu?ng v�? m�?t phi?a ?�?i v??i ma?n a?nh. M??t ng???i xem ????c hi?nh a?nh do ca?c tia sa?ng pha?n xa? t?? ma?n hi?nh ?�?n m??t. Do tia sa?ng pha?n xa? qua m�i tr???ng ?�?n m??t kha?n gia?, n�n ch�?t l???ng hi?nh chi?u a?nh h???ng nhi�?u cu?a m�i tr???ng. M�i tr???ng ca?ng t�?i thi? m??t ca?ng d�? quan sa?t hi?nh a?nh.
Trong loa?i ro?i m??t sau, thi�?t bi? ro?i hi?nh a?nh va? m??t ng???i ?? 2 b�n ?�?i nhau so v??i ma?n a?nh. M??t ng???i quan sa?t tr??c ti�?p t?? ngu�?n tia sa?ng ro?i. Do tia sa?ng ro?i truy�?n t?? ngu�?n sa?ng ?�?n ma?n trong pho?ng t�?i n�n kh�ng chi?u a?nh h???ng cu?a m�i tr???ng.
Thi�?t bi? truy�?n th�ng ma? chu?ng ta th???ng quen du?ng trong gia ?i?nh la? chi�?c tivi. ?�?i v??i ma?n hi?nh co? ????ng che?o nho? h?n 60inch thi? th???ng du?ng �?ng tia �m c??c CRT ro?i tr??c ti�?p, ho??c ma?n tinh th�? lo?ng LCD (liquid crystal display) ho??c ma?n plasma. Ky? thu�?t hi�?n thi? ?? ?�y la? hi�?n thi? ro?i hi?nh. Ky? thu�?t ro?i hi?nh cu?a 3 loa?i na?y ?�?u du?ng ky? thu�?t vi hi�?n thi? va? nguy�n ly? khu�?ch ?a?i quang ho?c. ?�?i v??i thi�?t bi? hi�?n thi? co? ki?ch c?? ????ng che?o l??n h?n 60inch ?�?u th??c hi�?n b??ng ma tr�?n g�?m ca?c ?i�t pha?t quang LED. Hi?nh a?nh cu?a ba?ng ma tr�?n LED kh�ng ????c ?u?ng ma?u va? ke?m ne?t.
D???i ?�y chu?ng ta ha?y ph�n ti?ch ???c ?i�?m cu?a �?ng CRT, ma?n plasma va? ma?n tinh th�? lo?ng LCD.
1. �?ng tia �m c??c CRT ( Cathode Ray Tube)
�?ng CRT ????c du?ng ph�? bi�?n trong ca?c thi�?t bi? gia du?ng. Ca?c ma?y thu hi?nh cu?ng nh? ma?y ti?nh PC th???ng du?ng ky? thu�?t hi�?n thi? b??ng CRT. Ki?ch th???c ma?n hi?nh cu?a CRT kh�ng qua 40inch. Ky? thu�?t hi�?n thi? cu?a �?ng CRT theo nguy�n ly? ro?i m??t sau PTV. Ma?n hi�?n thi? chi?nh la? m�?t m??t cho?m c�?u cu?a �?ng ch�n kh�ng. Trong �?ng ca?c tia ?i�?n t?? (trong CRT ma?u co? 3 tia ?i�?n t?? ?o? R, Lu?c G, lam B) t?? ca?c cat�?t pho?ng ra. Do s?? ?i�?u khi�?n cu?a cu�?n la?i tia, tia ?i�?n t?? ?�?p va?o ?i�?m pha?t quang t??ng ??ng tr�n ma?n. Hi?nh 1 bi�?u thi? s?? hoa?t ?�?ng cu?a chu?m tia ?i�?n t?? trong �?ng ch�n kh�ng. Ma?n sa?ng co? g??n ha?ng tr?m nga?n ?i�?m pha?t quang - go?i la? nguy�n t�? a?nh pixel. M??t ng???i quan sa?t ????c n�?i dung hi?nh a?nh do ca?c pixel pha?t quang qua l??p thu?y tinh ba?o v�?. Ch�?t l???ng cu?a hi?nh hoa?n toa?n phu? thu�?c s?? hoa?t ?�?ng cu?a ca?c tia ?i�?n t?? (cathode ray) ?? b�n trong �?ng ch�n kh�ng. V??i nhi�?u ki�?u �?ng, ch�?t l???ng hi?nh cu?a �?ng CRT co? ?�? t??ng pha?n (contrast) cao, ?�? ba?o ho?a ma?u (chrominance saturation) cao. Tuy v�?y, CRT co? khuy�?t ?i�?m la? ti�u hao nhi�?u n?ng l???ng, tro?ng l???ng cu?a �?ng l??n.
Hi?nh 1
2. Ky? thu�?t plasma
Ky? thu�?t hi�?n thi? plasma la? ky? thu�?t hi�?n thi? tr??c ti�?p. Ma?n hi�?n hi?nh plasma co? di�?n ti?ch r�?ng, v??i ?�? da?y kh�ng qua 6 inch (15cm). Ma?y tivi plasma co? da?ng nh? m�?t khung tranh, ti�?t ki�?m ????c kh�ng gian ma? ma?y tivi du?ng CRT kh�ng th�? co? ????c. Hi�?u qua? thi? gia?c cu?a ma?n hi�?n thi? plasma co? cao h?n ma?n ro?i hi?nh phi?a sau cu?a CRT). Tuy v�?y, b�? hi�?n thi? plasma co? ti�?ng k�u "o...o" nho? (do s?? pho?ng ?i�?n ion), ti�u hao n?ng l???ng cu?ng kha? l??n, ma?n plasma c�?n ????c nung no?ng tr???c khi c�?p cao a?p, tu�?i tho? ng??n.
No?i chung, m�?t b�? hi�?n thi? plasma sau 3 n?m s?? du?ng, ?�? sa?ng gia?m ?i 50% (n�?u s?? du?ng nhi�?u thi? ?�? sa?ng co?n gia?m nhanh h?n). N�?u ma?n hi�?n thi? ???t kh�ng ngay ng??n (so v??i ?�?t) thi? ph�n b�? cu?a hi?nh a?nh kh�ng ?�?u, hi?nh se? bi�?n ma?u. Trong ?i�?u ki�?n s?? du?ng th�ng th???ng, tu�?i tho? cu?a ma?n plasma ????c 5000-7000 gi??.
Ky? thu�?t hi�?n thi? plasma ra ???i mu�?n h?n ky? thu�?t hi�?n thi? CRT nh?ng t�?c ?�? pha?t tri�?n cu?a ma?n hi�?n thi? plasma r�?t nhanh, co? th�? du?ng cho nh??ng ma?y thu hi?nh hi�?n ?a?i. Thi? tr???ng hi�?n co? nh??ng ma?n hi?nh plasma l??n t??i 35-50inch.
3. Ky? thu�?t hi�?n thi? tinh th�? lo?ng LCD
Ky? thu�?t hi�?n thi? LCD ????c coi la? ky? thu�?t vi hi�?n thi? (micro display) go?i la? vi hi�?n thi? vi? ma?n hi�?n thi? co? ki?ch th???c r�?t nho? (co? ????ng che?o nho? h?n 1inch (2,5cm); h�? th�?ng chi�?u sa?ng va? h�? th�?ng quang ho?c ????c setup cu?ng lu?c. ?�y la? ?u th�? ???c bi�?t n�n ki?ch th???c cu?a m??t hi�?n thi? co? nhi�?u da?ng ?�?ng th??i co? ch�?t l???ng a?nh r�?t t�?t. ?�?i v??i khi hi�?n thi? ma?n hi?nh r�?ng, ky? thu�?t vi hi�?n thi? co? s??c ca?nh tranh ma?nh. Trong 5 n?m t??i ?�y, qua? n??a ma?n hi�?n thi? co? ki?ch th???c l??n ?�?u ????c d??a tr�n ky? thu�?t na?y.
Ky? thu�?t hi�?n thi? tinh th�? lo?ng LCD chi�?m vi? tri? chu? ?a?o trong li?nh v??c hi�?n thi? ro?i hi?nh. V�?t li�?u tinh th�? lo?ng g�?m ca?c ch�?t h??u c? ???c bi�?t nh? ne?matic, stesmatic, cloleste?ric... ?? da?i nhi�?t ?�? t?? 10oC ?�?n 55oC, chu?ng v??a co? ti?nh ch�?t di?ch lo?ng, v??a co? ti?nh ch�?t tinh th�?. D???i ta?c du?ng cu?a hi�?u ??ng quang ?i�?n, ca?c ch�?t tinh th�? lo?ng xu�?t hi�?n hi�?u ??ng "ta?n xa? ?�?ng".
Hi?nh 2
Hi?nh 2 la? m�?u c�?u tru?c ??n gia?n nh�?t cu?a m�?t b�? hi�?n thi? LCD. Tinh th�? lo?ng ch??a ?? gi??a 2 t�?m thu?y tinh. Tr�n hai t�?m thu?y tinh na?y co? ma?ng d�y d�?n kim loa?i r�?t mo?ng, m??t co? th�? nhi?n qua ????c. Ca?c b�? tri? l??p d�y d�?n na?y tu?y theo hi?nh c�?n th�? hi�?n. Khi kh�ng co? ?i�?n a?p n�?i va?o d�y kim loa?i thi? ca?c ph�?n t?? tinh th�? lo?ng ?? tra?ng tha?i bi?nh th???ng, n�n ta nhi?n th�?y t??a nh? trong su�?t. Khi co? ?i�?n a?p ???t va?o thi? ca?c ph�?n t?? b�? ki?ch hoa?t s??p x�?p theo th?? t?? nh�?t ?i?nh, ta?n xa? tia sa?ng b�n ngoa?i ro?i t??i l??p tinh th�? lo?ng kh�ng trong su�?t va? co? m�?t ma?u t�?i (hi?nh 2b).
Nh? v�?y do hi�?u ??ng ta?n xa? ?�?ng, ?�? th�?u quang va? ti?nh ch�?t quang ho?c cu?a v�?t li�?u tinh th�? lo?ng thi? ?�? t�?i sa?ng cu?ng nh? la? ma?u s??c cu?a hi?nh a?nh thay ?�?i tu?y theo s?? ?i�?u khi�?n cu?a ?i�?n tr???ng b�n ngoa?i ???t l�n ma tr�?n ma?ng l???i d�y d�?n (trong su�?t). Hi?nh a?nh cu?a ma?n LCD t??ng ?�?i mi?n, ma?u s??c r??c r??... C�ng ngh�? ch�? ta?o ma?n LCD nga?y ca?ng hoa?n thi�?n, nh?ng ki?ch th???c ma?n LCD kh�ng l??n so v??i ma?n plasma ho??c CRT; go?c nhi?n cu?a ma?n LCD t�?t nh�?t la? ph??ng vu�ng go?c (90o) v??i m??t ph??ng cu?a ma?n hi�?n thi?. N�?u go?c nhi?n nho? h?n 90o thi? ch�?t l???ng hi?nh bi? gia?m. ?�y cu?ng la? m�?t ly? do ta?i sao ng???i ta kh�ng ch�? ta?o ma?n hi?nh LCD co? ki?ch th???c l??n. Ky? thu�?t LCD ????c du?ng r�?ng ra?i trong thi�?t bi? hi�?n thi? ?�?u cu�?i ma?y di ?�?ng nh? ma?y PC laptop, ma?y ?i�?n thoa?i di ?�?ng c�?m tay, ma?y palmtop co?n go?i la? PDA (Personal Digita Assistant). Tuy�?t ?a?i b�? ph�?n ma?y PC laptop du?ng ma?n hi�?n thi? TFT (tranzito hi�?u ??ng tr???ng mo?ng) loa?i TFT-LCD th�ng qua m�?i pixel m�?t ma?ch trig? tranzito, n�ng cao t�?c ?�? pha?n ??ng cu?a ma?n hi�?n thi?, ?�?ng th??i co? th�? kh�?ng ch�? ?�? sa?ng t�?i m�?t ca?ch chi?nh xa?c. Cu? th�? la? ma?n TFT-LCD co? ?�? contrast cao, ?�? sa?ng t�?t va? ma?u s??c phong phu? (th???ng go?i la? "m�?u th??c"). M�?t s�? ma?n hi�?n thi? cu?a ma?y c�?m tay ph�? th�ng co?n du?ng ch�?t tinh th�? lo?ng si�u chi�?t xa? STN. Ky? thu�?t STN-LCD t??ng ?�?i la?c h�?u nh?ng co? gia? tha?nh re?. Ma?u s??c kh�ng ????c trung th??c, go?c nhi?n ro? bi? ha?n ch�?, kh�ng ki?p bi�?n ?�?i theo hi?nh a?nh chuy�?n ?�?ng nhanh. Hi�?n nay, ma?y di ?�?ng c�?m tay co?n du?ng ma?n hi�?n thi? si�u ne?t UFD-LCD (Ultra Fine and Bright - LCD). Do la? TFT-LCD ca?i ti�?n chuy�n du?ng cho ma?y di ?�?ng c�?m tay. Ma?n hi?nh UFD-LCD ti�u thu? ?i�?n i?t h?n ma?n TFT-LCD, gia? tha?nh cu?a UFD-LCD kh�ng ???t h?n ma?n STN-LCD. ?�? constrast cu?a UFD-LCD cao g�?p ?�i STN-LCD, ?�? sa?ng cu?a UFD-LCD cu?ng cao.
Sa?n ph�?m ma?n hi�?n thi? TFT-LCD nga?y ca?ng co? nhi�?u ti�?n b�?, ?�? t??ng pha?n, ?�? sa?ng, go?c nhi?n ro? nga?y ca?ng cao. Vi? v�?y ma?y thu hi?nh TFT-LCD d�?n d�?n thay th�? ma?y du?ng �?ng tia �m c??c CRT truy�?n th�?ng.
Ky? thu�?t hi�?n thi? tinh th�? lo?ng silicon LCOS (Liquid Crystal on Silicon)
Ky? thu�?t hi�?n thi? LCOS la? ky? thu�?t vi hi�?n thi? m??i pha?t tri�?n m�?y n?m g�?n ?�y. No? k�?t h??p ky? thu�?t hi�?n thi? tinh th�? lo?ng v??i ky? thu�?t ba?n d�?n truy�?n th�?ng. Gi??a m�?t kh�?i ??n phi�?n thu?y tinh va? m�?t kh�?i silicon ta ???t m�?t l??p tinh th�? lo?ng. T�? h??p cu?a 3 l??p na?y hi?nh tha?nh m�?t b�? "vi hi�?n thi?" (Micro Display). Tr�n m�?t t�?m silicon co? phu? l??p d�y d�?n ?�? ta?o n�n hi?nh a?nh. M??t l??p silicon co?n ????c ma? m�?t l??p co? ?�? pha?n quang r�?t t�?t. Khi co? ?i�?n a?p ?i�?u khi�?n ???t va?o ma?ng d�y d�?n, l??p thu?y tinh lo?ng b??c xa? quang v�? phi?a kha?n gia?; ?�?ng th??i tia pha?n xa? t?? l??p g??ng sau cu?ng h???ng v�? kha?n gia?. L??i du?ng ???c ti?nh na?y, ta ta?o ra ????c ?�? ro?i v�? phi?a kha?n gia? ????c ma?nh h?n. L??i du?ng ???c ti?nh na?y, ra ??a ?i�?n a?p ti?n hi�?u cu?a hi?nh a?nh ho??c s�? li�?u va?o ca?c b�? "vi hi�?n thi?" ?�? ta?i ta?o la?i hi?nh a?nh. Pha?n ??ng bi�?n ?�?i cu?a ??n tinh th�? silicon r�?t nhanh, ?�? ph�n ti?ch cu?a ma?n LCOS cu?ng ?a?t kha? cao. Ma?n LCOS ????c s?? du?ng trong ca?c ma?y thu hi?nh ky? thu�?t s�? ch�?t l???ng cao.
So v??i ky? thu�?t hi�?n thi? tr�n, ky? thu�?t LCOS tay th�?y co? ca?c ?u ?i�?m sau:
- So v??i �?ng hi�?n thi? tia �m c??c CRT thi? ma?n LCOS nhe? h?n nhi�?u, co? c?? ma?n l??n; so v??i ma?n hi�?n thi? plasma thi? ma?n LCOS co? gia? tha?nh r�?t ha?, co? ?�? ph�n gia?i cao; so v??i ma?n LCD thi? ma?n LCOS co? t�?c ?�? pha?n ??ng nhanh. Xu th�? toa?n c�?u ma?y ti?nh k�?t h??p v??i thi�?t bi? th�ng tin k�?t h??p la?m m�?t. ?�?u cu�?i hi�?n thi? tin t??c cu?a ma?y vi ti?nh PC, ma?y c�?m tay di ?�?ng PH cu?ng chi?nh la? ph??ng ti�?n gia?i tri? tr�n ma?y tivi... V??i nh??ng ?u ?i�?m k�? tr�n tho?a ma?n c�ng n?ng hi�?n thi? h�?n h??p tin t??c v??i gia?i tri?.
Đăng nhận xét