Ph? t?n s? v� tuy?n ?i?n (VT?) l� ngu?n t�i nguy�n thi�n nhi�n qu� hi?m. Vi?c s? d?ng, khai th�c v� qu?n l� ph? t?n s? VT? ph?i ??t ???c hi?u qu?, h?p l�, ti?t ki?m v� b?o v? ???c ch? quy?n c?a qu?c gia. Ng�y 16/12/2005, Th? t??ng Ch�nh ph? ?� ban h�nh Quy?t ??nh s? 336/2005/Q?-TTg v? vi?c ph� duy?t quy ho?ch ph? t?n s? VT? qu?c gia. Trong ?� quy ??nh c�c b?ng t?n d�nh cho c�c nghi?p v? bao g?m c? th�ng tin v? tinh. Quy ho?ch ph? t?n s? VT? qu?c gia ???c th?c hi?n tr�n c? s? ph�n b? t?n s? c?a Li�n minh Vi?n th�ng qu?c t? (ITU) c� t�nh t?i c�c ?i?u ki?n c?a Vi?t Nam.
1. B?ng t?n s? d?ng trong th�ng tin v? tinh
C�c b?ng t?n ???c ph�n b? cho c�c nghi?p v? th�ng tin v? tinh theo t�nh ch?t d?ch v?. Theo Th? l? VT? (Radio Regulation) c?a ITU, c�c nghi?p v? th�ng tin v? tinh ???c ph�n lo?i t�y theo m?c ?�ch s? d?ng nh? sau:
- Nghi?p v? c? ??nh qua v? tinh (Fixed Satellite Service - FSS): Nghi?p v? c? ??nh qua v? tinh FSS l� d?ch v? th�ng tin gi?a c�c ?i?m c? ??nh tr�n b? m?t tr�i ??t th�ng qua m?t ho?c nhi?u v? tinh. C�c h? th?ng v? tinh nh? INTELSAT, INTERSPUTNIK ???c s? d?ng cho vi?n th�ng qu?c t?. C�n c�c h? th?ng nh? EUTELSAT, CS c?a Nh?t B?n hay PALAPA c?a Indonesia ???c s? d?ng cho vi?n th�ng khu v?c hay n?i ??a.
- Nghi?p v? di ??ng qua v? tinh (Mobile Satellite Service - MSS): Nghi?p v? di ??ng qua v? tinh MSS l� d?ch v? th�ng tin ???c s? d?ng cho c�c tr?m m?t ??t di ??ng ???c g?n tr�n t�u bi?n, � t�, m�y bay ho?c mang, v�c, di chuy?n v?i m?ng vi?n th�ng c? ??nh. H? th?ng INMARSAT l� m?t h? th?ng qu?c t? ?i?n h�nh c?a lo?i d?ch v? n�y.
- Nghi?p v? qu?ng b� qua v? tinh (Broadcasting Satellite Service - BSS): Nghi?p v? qu?ng b� qua v? tinh BSS l� d?ch v? th�ng tin ???c d�ng ?? ph�t c�c ch??ng tr�nh ph�t thanh v� truy?n h�nh qua v? tinh. Ng�y nay, d?ch v? n�y ?ang ph�t tri?n m?nh m?, k? c? ? khu v?c ch�u � - Th�i B�nh D??ng.
- Nghi?p v? d?n ???ng qua v? tinh
- Nghi?p v? th?m d� tr�i ??t qua v? tinh.
- Nghi?p v? kh� t??ng th?y v?n qua v? tinh.
Hai lo?i nghi?p v? FSS, BSS ???c ph�t tri?n r?ng r�i v� ???c �p d?ng kh?p n?i tr�n th? gi?i, trong khi d?ch v? MSS c?ng ng�y c�ng ph�t tri?n. Xu h??ng ng�y nay c?a c�c n??c ph�ng v? tinh n?i ??a l� ph�t tri?n ?a d?ch v?.
C�c b?ng t?n trong d?i t? 300 MHz ??n 10 GHz kh�ng b? ?nh h??ng l?n b?i c�c ?i?u ki?n truy?n s�ng qua kh� quy?n r?t ph� h?p cho vi?c tri?n khai h? th?ng th�ng tin v? tinh. B?i v?y, trong nh?ng n?m tr??c ?�y, h? th?ng v? tinh s? d?ng b?ng t?n C ???c h�nh th�nh v� ph�t tri?n nhanh ch�ng. Tuy nhi�n v?i s? s? ch?t ch?i v? tr� qu? ??o v� vi?c ph�t tri?n nhanh ch�ng c�c c�ng ngh? m?i, d?ch v? m?i, vi?c s? d?ng c�c b?ng t?n cao h?n ng�y c�ng tr? n�n ph? bi?n. V� th?, m?t s? n?m g?n ?�y c�c n??c ?� t�ch c?c tri?n khai h? th?ng v? tinh b?ng t?n Ku v� Ka.
B?ng 1. Th?ng k� c�c b?ng t?n do ITU ph�n b? cho th�ng tin v? tinh
| B?ng t?n (GHz) | C�c ?ng d?ng ?i?n h�nh | ||
| B?ng t?n | Tuy?n l�n | Tuy?n xu?ng | |
| 6/4 GHz (B?ng C) | 5,925 - 6,425 (500 MHz) | 3,7 - 4,2 (500 MHz) | B?ng t?n s? d?ng r?ng r�i nh?t cho c? FSS v� BSS |
| 5,725 - 6,275 (575 MHz) | 3,4 - 3,9 (500 MHz) | INTERSPUTNIK | |
| 5,850 - 7,075 (1225 MHz) | 3,4 - 4,2 4,5 - 4,8 (1100 MHz) | B?ng t?n C m? r?ng | |
| 6,425 - 7,075 (300 MHz) | 4,5 - 4,8 (300 MHz) | ||
| 8/7 GHz (B?ng X) | 7,925 - 8,425 (500 MHz) | 7,25 - 7,75 (500 MHz) | D�ng cho th�ng tin ch�nh ph?, qu�n s?; ng�y nay ?� b?t ??u ?ng d?ng th??ng m?i |
| 13/11 GHz (B?ng Ku) | 12,75 - 13,25 (500 MHz) | 10,7 - 11,7 (1000 MHz) | |
| 12,75 - 13,25 (500 MHz) | 10,7 - 10,95 11,2 - 11,45 (500 MHz) | B?ng t?n m? r?ng Ku | |
| 14/11 GHz (B?ng Ku) | 14 - 14,5 (500 MHz) | 10,95 - 11,2 11,45 - 11,7 (500 MHz) | FSS, BSS |
| 14/12 GHz (B?ng Ku) | 14 - 14,5 14 - 14,25 (500 MHz) | 11,7 - 12,2 12,5 - 12,75 (750 MHz) | FSS, BSS |
| 18/12 GHz (B?ng K) | 17,3 - 18,1 (800 MHz) | BSS feeder links | |
| 30/20 GHz (B?ng Ka) | 27,5 - 31 (3500 MHz) | 17,7 - 21,2 (3500 MHz) | �t s? d?ng, s? d?ng ? m?t s? n??c nh? Nh?t B?n |
Vi?c s? d?ng hi?u qu? b?ng t?n d�ng cho th�ng tin v? tinh l� r?t quan tr?ng ?? m? r?ng dung l??ng h? th?ng v� lo?i tr? can nhi?u. C� nhi?u ph??ng ph�p ?? n�ng cao hi?u qu? s? d?ng b?ng t?n nh? s? d?ng l?i t?n s? d�ng:
+ S? d?ng ph�n ly ph�n c?c, ph? bi?n l� ph�n c?c tr�n (INTELSAT B?ng C - tr�n tr�i v� tr�n ph?i) v� ph�n c?c tuy?n t�nh (c�c v? tinh v�ng, n?i ??a B?ng C v� b?ng Ku ? tr�i v� ph?i)
+ S? d?ng ph�n c�ch ??a l� b?ng c�c ch�m tia kh�c nhau nh? ch�m tia to�n c?u, b�n c?u, v�ng v� ?i?m.
?? s? d?ng hi?u qu? b?ng t?n v? tinh ngo�i c�c ph??ng ph�p s? d?ng l?i t?n s?, vi?c ?ng d?ng c�c ph??ng th?c ?i?u ch? v� truy nh?p v? tinh c?ng kh�ng k�m ph?n quan tr?ng. V? tinh Vinasat-1, v? tinh ??u ti�n c?a Vi?t Nam ???c ph�ng v�o ng�y 19/42008 l� v? tinh n�y s? d?ng b?ng t?n C v� Ku.
C�ng v?i vi?c ph�ng v? tinh Vinasat, c�c t? ch?c v� doanh nghi?p s? c� nhu c?u thi?t l?p h�ng lo?t tr?m m?t ??t ?? tri?n khai h? th?ng th�ng tin qua v? tinh. Do ?� vi?c t�m hi?u c�c ??c ?i?m c?a c�c h? th?ng v? tinh trong c�c b?ng t?n s? ?em l?i nhi?u l?i �ch v� ph� h?p v?i t�nh h�nh ph�t tri?n c�ng ngh? th�ng tin v? tinh c?a Vi?t Nam hi?n nay.
Tr??c ?�y c�c h? th?ng v? tinh ch? y?u s? d?ng b?ng t?n C v� Ku. Hi?n t?i b?ng t?n Ka c?ng ?� ???c ??y m?nh nghi�n c?u v� ph�t tri?n, do ?� trong m?t s? n?m g?n ?�y c�c n??c trong khu v?c ?� tri?n khai ho?c c� k? ho?ch tri?n khai c�c v? tinh ho?t ??ng ? b?ng t?n n�y.
B?ng t?n C
B?ng t?n C (6/4 GHz) ???c s? d?ng ph? bi?n trong c�c m?ng FSS v� ?i?u ki?n truy?n s�ng thu?n l?i (�t b? ?nh h??ng do m?a) v� thi?t b? d? ch? t?o.
??c ?i?m v? tinh:
C�c lo?i v? tinh s? d?ng b?ng t?n C c� d?i r?ng c�c ??c t�nh ch�nh tu? thu?c v�o m?c ?? bao ph? tr�i ??t.
B?ng 2: C�c tham s? ch�nh c?a v? tinh trong b?ng t?n C
| Tham s? | V�ng ph? | ||
| To�n c?u | Khu v?c | N?i ??a | |
| H? s? khu?ch ??i c?a anten (dBi) Ph�t Thu | 16 - 25 16 - 25 | 23 ? 26 21 - 25 | 28 - 32 22 - 30 |
| EIRP (dBW) | 22 - 29 | 25 - 35 | 25 - 39 |
| Nhi?t ?? t?p �m (0K) | 800 - 2000 | 800 - 2000 | 800 - 2000 |
| G/T (dB/K) | -16 t?i -6 | -14 t?i -4 | -21 t?i 3 |
??c ?i?m tr?m m?t ??t
Khi m?i ph�t tri?n c�c tr?m m?t ??t b?ng C c� k�ch th??c anten l?n. C�c tr?m m?t ??t ho?t ??ng trong m?ng l??i v? tinh INTELSAT c� k�ch th??c t? 18 ??n 32 m, xu h??ng ph�t tri?n ng�y nay anten tr?m m?t ??t ng�y c�ng nh? ?i c�ng v?i vi?c c�ng su?t v? tinh t?ng l�n nh? trong ph? s�ng truy?n h�nh ho?c VSAT.
B?ng 3. C�c tham s? ch�nh c?a tr?m m?t ??t trong b?ng t?n C
| Tham s? | V�ng ph? | ||
| To�n c?u | Khu v?c | N?i ??a | |
| K�ch th??c anten (m�t) | 4,5 - 32 | 3 -13 | 1,2 ? 30 |
| H? s? khu?ch ??i c?a anten (dBi) Ph�t Thu | 47 - 64 43 - 61 | 42 - 56 39 - 53 | 36 - 63 33 - 60 |
| C�ng su?t ph�t (kW) EIRP (dBW) | 0,01 - 3 57 - 99 | 0,03 - 3 57 - 81 | 0,001 - 1,2 36 - 94 |
| Nhi?t ?? t?p �m (0K) | 50 -150 | 50 - 150 | 50 - 150 |
| G/T (dB/K) | 23 - 41 | 22 - 38 | 11 - 41 |
B?ng t?n X (7,9-8,4 GHz/7,25-7,75 GHz) ???c s? d?ng nhi?u cho c�c h? th?ng th�ng tin qu�n s?. C�c ??c t�nh h? th?ng v? tinh ? b?ng t?n n�y c?ng c� ph?m vi r?ng nh? c�c h? th?ng b?ng t?n C k? tr�n.
Vi?c s? d?ng b?ng t?n Ku hi?n nay ?� ph? bi?n, ??c bi?t ph� h?p cho c�c ?ng d?ng y�u c?u k�ch th??c anten tr?m m?t ??t nh?.
??c ?i?m ch�nh c?a v? tinh
??c ?i?m ch�nh v? tinh c?a c�c h? th?ng s? d?ng b?ng t?n Ku thay ??i r?ng tu? thu?c v�o ?ng d?ng.
B?ng 4: C�c tham s? ch�nh c?a v? tinh b?ng t?n Ku ?i?n h�nh
| Tham s? | V�ng ph? | ||
| To�n c?u | Khu v?c | N?i ??a | |
| H? s? khu?ch ??i c?a anten (dBi) Ph�t Thu | 29 ? 37 28 ? 36 | 24 - 29 23 - 28 | 28 - 35 28 ? 38 |
| EIRP (dBW) | 38 - 48 | 35 - 52 | 44 ? 53 |
| Nhi?t ?? t?p �m (0K) | 800 - 2000 | 800 - 2000 | 800 - 2000 |
| G/T (dB/K) | 0 ? 3 | -1 t?i 11 | -5 t?i 9 |
??c ?i?m tr?m m?t ??t
C�ng su?t b?c x? ??ng h??ng hi?u d?ng (Effective Isotropic Radiated Power ? EIRP) c?a v? tinh ? b?ng t?n Ku cao cho ph�p s? d?ng anten tr?m m?t ??t nh?, t?i 0,6 m. ?i?u ?� cho ph�p anten tr?m ??t c� th? ??t ? nh� kh�ch h�ng, gi?m gi� th�nh chi ph� v� t?o ?i?u ki?n ph�t tri?n c�c ?ng d?ng. B?ng t?n Ku v� th? ??c bi?t th�ch h?p cho c�c ?ng d?ng nh? ph�t thanh truy?n h�nh qu?ng b� t?i t?n nh� (Direct-To-Home) v� d?ch v? VSAT cho c�c m?ng th�ng tin th??ng m?i.
B?ng 5. C�c tham s? ch�nh c?a tr?m m?t ??t b?ng t?n Ku ?i?n h�nh
| Tham s? | V�ng ph? | ||
| To�n c?u | Khu v?c | N?i ??a | |
| K�ch th??c anten (m) | 3,5 - 17 | 1 - 12 | 1 - 11 |
| H? s? khu?ch ??i c?a anten (dBi) Ph�t Thu | 52 - 65 50 - 63 | 42 - 62 40 - 59 | 42 - 61 40 - 58 |
| C�ng su?t ph�t (kW) EIRP (dBW) | 0,01 - 0,6 62 - 93 | 0,01 - 0,25 52 - 83 | 0,01 - 1 52 - 91 |
| Nhi?t ?? t?p �m (0K) | 150 - 250 | 150 - 250 | 150 - 250 |
| G/T (dB/K) | 26 - 41 | 12 - 38 | 16 - 37 |
B?ng t?n Ka 30/20 GHz
B?ng t?n Ka ???c s? d?ng r?t h?n ch? v� ?i?u ki?n truy?n s�ng r?t kh� kh?n do b? suy hao l?n v� m?a. M?t s? n??c ?ang nghi�n c?u th?c nghi?m v� tri?n khai t�ch c?c c�c ?ng d?ng tr�n b?ng t?n n�y nh? M?, ??c, Italy, Nh?t B?n, H�n Qu?c.
??c ?i?m ? b?ng t?n n�y l� ph? t?n c?a b?ng t?n n�y r?t l?n n�n c� th? d? d�ng s? d?ng l?i b?ng t?n nhi?u l?n b?ng c�c ch�m tia nh?. Tuy nhi�n, EIRP c?a c? v? tinh v� tr?m m?t ??t ph?i r?t l?n ?? b� l?i suy hao do m?a.
B?ng 6: C�c tham s? ch�nh c?a v? tinh b?ng t?n Ka ?i?n h�nh
| Tham s? | V�ng ph? n?i ??a |
| H? s? khu?ch ??i c?a anten (dBi) Ph�t Thu | 25 - 50 25 - 50 |
| EIRP (dBW) | 37 - 56 |
| Nhi?t ?? t?p �m (0K) | 1 300 - 1 600 |
| G/T (dB/K) | -5 t?i 19 |
C�c ??c ?i?m tr?m m?t ??t
B?ng t?n Ka cho ph�p s? d?ng anten tr?m m?t ??t r?t nh?. Tuy nhi�n ?? ??m b?o ch? ti�u ch?t l??ng c?a tuy?n theo y�u c?u vi?c s? d?ng k? thu?t ?i?u khi?n c�ng su?t ph�t ???ng l�n (Up-link Power Control UPC) v� ph�n t?p tr?m m?t ??t theo v? tr� ??a l� l� c?n thi?t.
B?ng 7: C�c tham s? ch�nh c?a tr?m m?t ??t b?ng t?n Ka ?i?n h�nh
| Tham s? | V�ng ph? n?i ??a |
| K�ch th??c anten (m) | 1 - 13 |
| H? s? khu?ch ??i c?a anten (dBi) Ph�t Thu | 45 ? 66 42 ? 61 |
| C�ng su?t ph�t (kW) EIRP (dBW) | 45 - 92 |
| Nhi?t ?? t?p �m (0K) | 320 - 400 |
| G/T (dB/K) | 17 - 42 |
3. ??c ?i?m h? th?ng v? tinh Vinasat
Sau nhi?u n?m tri?n khai d? �n Vinasat, gi?a th�ng 4 v? tinh ??u ti�n c?a Vi?t Nam ???c ?c?t c�nh? v� ch�nh th?c cung c?p nhi?u lo?i h�nh d?ch v? nhi?u ti?m n?ng. V? tinh Vinasat do nh� s?n xu?t v? tinh h�ng ??u Lockheed Martin (M?) s?n xu?t ???c t�n l?a ??y Lockheed Ariane-V c?a Ph�p ??a v�o qu? ??o ??a t?nh t?a v? tr� 1320 ?�ng v?i tr?ng l??ng 2,7 t?n v� c� th?i gian ho?t ??ng t? 15 ??n 20 n?m. V? tinh Vinasat ho?t ??ng ? b?ng t?n C m? r?ng v� b?ng t?n Ku.
??c ?i?m b?ng t?n C c?a v? tinh Vinasat
T?n s?:
+ S? b? ph�t ?�p b?ng t?n C: 08 b? (36 MHz/b?)
+ T?n s? ph�t Tx: 6.425 - 6.725 MHz (s? d?ng 2 ph�n c?c tuy?n t�nh H, V)
+ T?n s? thu Rx: 3.400 - 3.700 MHz (s? d?ng 2 ph�n c?c tuy?n t�nh V, H)
V�ng ph? v? tinh Vinasat b?ng t?n C bao g?m: Vi?t Nam, ?�ng Nam �, ?�ng Trung Qu?c, ?n ??, Tri?u Ti�n, Nh?t B?n, Australia, Hawaii.
H�nh 1. V�ng ph? v? tinh Vinasat c?a b?ng t?n C
C� th? th?y r?ng tham s? c?a v? tinh Vinasat l� t?t so v?i m?c chung c?a khu v?c (C�ng su?t b?c x? ??ng h??ng hi?u d?ng - EIRP t?i Vi?t Nam c� th? ??t t?i 44dBW, Indonesia c� th? ??t 39dBW, Philipine c� th? ??t 40dBW) nh? ?� n�u ? tr�n.
??c ?i?m b?ng t?n Ku c?a v? tinh Vinasat
T?n s?:
+ S? b? ph�t ?�p b?ng t?n Ku: 12 b? (36MHz/b?)
+ T?n s? ph�t Tx: 13.750 - 14.500 MHz (s? d?ng ph�n c?c tuy?n t�nh V)
+ T?n s? thu Rx: 10.950 - 11.700 MHz (s? d?ng ph�n c?c tuy?n t�nh H)
V�ng ph? v? tinh Vinasat b?ng t?n Ku ch? y?u bao g?m Vi?t Nam, Campuchia, L�o, Myanma, Th�i Lan, Malaysia, Nam Trung Qu?c, ?n ??.
H�nh 2. V�ng ph? v? tinh Vinasat c?a b?ng t?n Ku
Tham s? c?a v? tinh Vinasat c?a b?ng t?n Ku ???c ?�nh gi� l� t?t so v?i m?c chung c?a khu v?c (EIRP t?i Vi?t Nam, L�o, Campuchia c� th? ??t t?i 54dBW) nh? ?� n�u ? tr�n.
K?t lu?n
H? th?ng v? tinh trong m?i b?ng t?n c� c�c ??c ?i?m kh�c nhau, tham s? kh�c nhau do ?� khi nghi�n c?u, x�y d?ng v� tri?n khai h? th?ng v? tinh c?ng nh? h? th?ng tr?m m?t ??t c?n ???c t�nh to�n c? th? d?a tr�n c�c c? s?, ??c ?i?m ?�. Theo ?�nh gi�, v? tinh Vinasat c?a Vi?t Nam s? l� v? tinh c� ch?t l??ng t?t, c� kh? n?ng cung c?p c�c d?ch v? v?i ch?t l??ng cao so v?i m?t b?ng chung c?a khu v?c.
Đăng nhận xét