H?n m?t th?p k? qua, ng�nh vi?n th�ng tr�n to�n th? gi?i ?� ch?ng ki?n m?t l�n s�ng c?i c�ch ??u ti�n d?n t?i vi?c th�nh l?p c? quan qu?n l� ? nhi?u qu?c gia, s? c?nh tranh xu?t hi?n ? m?t s? ho?c t?t c�c c�c c�ng ?o?n d?ch v? v� t? nh�n h�a t?ng ph?n ? nh?ng nh� khai th�c truy?n th?ng. K?t qu? l� s? b�ng n? ch?a t?ng c� c?a c�c d?ch v? tho?i di ??ng ? c�c n??c ?ang ph�t tri?n.
Tuy nhi�n, m?c d� c� nh?ng th�nh qu? ??y ?n t??ng n�y, m?t ph?n kh�c l?n d�n s? c?a th? gi?i v?n ch?a ???c ti?p c?p th?m ch� c? t?i c�c d?ch v? tho?i v� ch? r?t �t nh?ng ng??i d�n ? c�c n??c ?ang ph�t tri?n c� th? truy nh?p c�c d?ch v? b?ng r?ng ?a ph??ng ti?n g?m c� Internet. C�c c? quan qu?n l� vi?n th�ng tr�n th? gi?i ?ang coi vi?c chia s? h? t?ng (CSHT) nh? l� m?t c�ng c? ?? ??y m?nh tri?n khai CSHT, ??c bi?t l� c�c m?ng truy c?p b?ng r?ng v� c�c m?ng ???ng tr?c IP. T?i Di?n ?�n c�c nh� qu?n l� vi?n th�ng to�n c?u l?n th? 8 (GRS-08) di?n ra t? ng�y 11 ??n 13/3/2008 ? Th�i Lan, ?�y l� m?t v?n ?? r?t ???c quan t�m. C�c nh� qu?n l� ??n t? nhi?u qu?c gia tr�n th? gi?i ?� th?o lu?n v� ?? xu?t nh?ng nguy�n t?c ch? ??o th?c ti?n t?t nh?t cho CSHT ti�n ti?n v� chi?n l??c truy c?p m? nh?m ??y m?nh truy c?p b?ng r?ng.
Nguy�n t?c ch? ??o th?c ti?n
GSR-08 ?� th�ng qua b? c�c nguy�n t?c ch? ??o th?c hi?n t?t nh?t nh?m m?c ?�ch ??y m?ng truy c?p b?ng r?ng th�ng qua c�c chi?n l??c truy c?p m? v� c�c ph??ng th?c ti�n ti?n ?? CSHT.
Theo ?�, vi?c x�y d?ng m?t khung ph�p l� ph� h?p l� r?t c?n thi?t ?? th�c ??y truy c?p b?ng r?ng, bao g?m c? Internet v� cho ph�p c?nh tranh d?a tr�n c? s? h? t?ng v� c�c d?ch v?. Nh?ng nh?ng r?i ro v� l?i �ch c?a nh?ng l?a ch?n chia s? c? th? ?c?n ???c c�n nh?c chu ?�o theo t�nh h�nh c? th? c?a t?ng qu?c gia khi x�y d?ng chi?n l??c qu?n l� ph� h?p nh?t?. Nh?ng chi?n l??c nh? v?y n�n tu�n theo c�c nguy�n t?c c?nh tranh v� khuy?n kh�ch ??u t?. ?i?u quan tr?ng l� ti?n h�nh trao ??i � ki?n c�ng khai v?i t?t c? nh?ng ng??i n?m gi? c�c quy t?c v� chi?n l??c kh�c nhau ?? gi?i quy?t vi?c CSHT.
Nh?ng nguy�n t?c h??ng d?n c?ng c�ng nh?n c�c l?i �ch c?a CSHT ?chi ph� ??u t? v� ho?t ??ng c� kh? n?ng ???c gi?m b?t b?ng vi?c tri?n khai, qu?n l� v� b?o tr� m?t s? nh?ng ph??ng ti?n (v� d?, theo c�ch chia s? th�p anten), nh? v?y chia s? c� th? mang l?i nh?ng hi?u qu? l�u d�i ?? ??u t? nhi?u h?n v�o c�c d?ch v? v� s?n ph?m c?i ti?n v� cu?i c�ng t?o ra l?i �ch cho ng??i ti�u d�ng?.
Ch�nh s�ch qu?n l� h? t?ng
Ch�nh s�ch qu?n l� h? t?ng n�n th�c ??y vi?c ti?p c?p m? t?i c�c c?ng v� dung l??ng qu?c t?. khuy?n kh�ch s? chia s? v� chi ph� h?p l� dung l??ng b?ng r?ng qu?c t? v� qu?c gia ??i v?i c�c nh� cung c?p d?ch v? vi?n th�ng v� Internet mong mu?n tham gia th? tr??ng.
?? gi�p CSHT th�nh c�ng nh?ng ch�nh s�ch qu?n l� c� th? ??a ra bao g?m:
- Nh?ng ?i?u kho?n v� ?i?u ki?n h?p l�: CSHT ph?i t�nh to�n t?i nhu c?u b?o v? gi� tr? ??u t? hi?n th?i cho h? t?ng v� c�c d?ch v?. Tuy nhi�n, ?i?u n�y kh�ng n�n l� m?t r�o c?n gi? khi chia s?
- ??nh gi�: Chi ph� cho c�c ph??ng ti?n chia s? c� th? gi�p nh?ng nh� khai th�c ??a ra nh?ng quy?t ??nh t?o ra l?i nhu?n v� h?p l� v? vi?c x�y d?ng nh?ng ph??ng ti?n ri�ng cho m�nh hay thu� nh?ng ph??ng ti?n hi?n c�. ??ng th?i, ??nh gi� n�n t?o ra ??ng c? ?? th�c ??y ??u t? v�o h? t?ng m� kh�ng t?o ra m?t r�o c?n ??i v?i nh?ng c�ng ty m?i tham gia th? tr??ng.
- S? d?ng hi?u qu? c�c ngu?n t�i nguy�n: Nh?ng t�i nguy�n kh�ng t�i t?o (nh? anten, ???ng truy?n...) c� th? ???c l?p ??t ?? c�ng chia s?, ph?c v? m?t m?c ?�ch t??ng t? nhau. Trong ph? t?n v� tuy?n ?i?n, c� th? khuy?n kh�ch vi?c chia s? nh?ng b?ng t?n v?i ?i?u ki?n nhi?u ???c ki?m so�t. Chia s? ph? t?n c� th? ???c th?c hi?n tr�n c? s? ??a l�, s? chia t�ch t?n s? hay th?i gian.
- Nh?ng khung li�n k?t n?i: CSHT ch? c� th? th?c hi?n tr�n c? s? kh�ng ph�n bi?t ??i x?, c�ng b?ng, minh b?ch v� trung l?p. Nh?ng khung li�n k?t n?i ??m b?o r?ng t?t c?c c�c nh� khai th�c ???c c?p ph�p c� quy?n k?t n?i v?i nhau, ch�ng c?ng khuy?n kh�ch vi?c chia s? c�c ph??ng ti?n thi?t y?u v� b?o ??m t�nh b?o m?t c?a m?ng v� ch?t l??ng d?ch v? kh�ng k�m ?i. C�c nh� qu?n l� c� th? xem x�t c?p ph�p cho nh?ng nh� khai th�c tr�n th? tr??ng ch? cung c?p c�c th�nh ph?n m?ng t�ch c?c v� kh�ng c?nh tranh ?? gi�nh ng??i s? d?ng ??u cu?i.
- Ph?i h?p x�y d?ng: Khi c�c c? quan qu?n l� ??a ph??ng x�y d?ng nh?ng th? t?c qu?n l� ??n gi?n v� t?p trung ho� trong l?nh v?c n�y, t?o ?i?u ki?n thu?n l?i cho s? ph?i h?p c�c c�ng vi?c ?�o v� ??t ?ng c�p c?a c�c nh� cung c?p d?ch v? vi?n th�ng v� ph?i h?p nh?ng ti?n �ch kh�c.
- N�ng cao t�nh minh b?ch: Nh?ng nh� khai th�c th? tr??ng c?n bi?t CSHT n�o c� th? chia s?, theo nh?ng ?i?u ki?n v� ?i?u kho?n minh b?ch v� ???c x�c ??nh r� r�ng. C�c nh� qu?n l� c� th? y�u c?u c�ng b? chi ti?t c?a nh?ng l?p ??t theo k? ho?ch v� hi?n c� s?n s�ng cho vi?c chia s?.
- Th?c thi c�c ?i?u lu?t v� gi?i quy?t c�c tranh ch?p: C�c nh� qu?n l� n�n ??a ra nh?ng c�ng c? ?? ??m b?o s? ch?p nh?n, tu�n th? nh?ng quy t?c v? CSHT. C?ng n�n ?? ra nh?ng ph??ng ph�p gi?i quy?t tranh ch?p ??n gi?n v� nhanh ch�ng nh?m khuy?n kh�ch c�c k?t qu? ?� ???c th??ng l??ng trong khi v?n duy tr� m?t quy?t ??nh ph�n x? khi c?n thi?t.
- Truy c?p to�n c?u: ?? h? tr? m?c ti�u truy nh?p to�n c?u, c�c c? quan qu?n l� c� th? t?o ra nh?ng ??ng c? cho c�c nh� cung c?p d?ch v? CSHT nh? m?t ph?n n? l?c nh?m tri?n khai ??n c�c khu v?c n�ng th�n v� d??i m?c ph?c v?. Tuy nhi�n, nh?ng ??ng c? n�y ph?i kh�ng d?n t?i ?gi? ??c quy?n l?i? th? tr??ng.
- Chia s? v?i c�c ng�nh kh�c: N�n khuy?n kh�ch chia s? v?i c�c ng�nh kh�c nh? ng�nh ?i?n, gas v� n??c. Ngo�i ra, c� th? khuy?n kh�ch x�y d?ng c? s? h? t?ng chung ?? ph�n b? chi ph�, gi?m b?t s? b?t ti?n cho nh?ng ng??i d�n ??a ph??ng v� c?t gi?m s? c?t v� th�p anten kh�ng m? quan.
- Chia s? nh?ng th?c ti?n qu?n l�: ?? ??m b?o vi?c tri?n khai ch�nh s�ch qu?n l� tr�n ph?m vi r?ng t?t nh?t y�u c?u t�nh h�i h�a gi?a khu v?c v� qu?c t?, v� c�c t? ch?c ??a ph??ng ?�ng m?t vai tr� quan tr?ng trong vi?c n�y. Th?m ch�, n� c�n quan tr?ng h?n khi m?t v?n ?? qu?n l� c� m?t ?nh h??ng ?�ng k? t?i c�c n??c kh�c./.
(T.H)
